Amador de Castro, moito máis que contable de Astano
Amador de Castro podería definirse como un dos homes máis humildes e con máis éxito empresarial de Galicia. Na rúa pasa desapercibido pese a que todos os que teñen un coche que ten que ir á inspección técnica de vehículos foron os seus clientes.
Creou un grupo empresarial –Fomento de Iniciativas– do que hoxe colgan Sogarisa, a construtora Abeconsa e o negocio náutico. De Supervisión y Control mantén, xunto co grupo Campo e José Luis Álvarez, o 20 %, tras vender o resto («o que me fixo dano, aínda que outra decisión sería ser un egoísta», recoñecía en privado) ao grupo cotizado Applus. O empresario naceu o día de Noiteboa de 1947, na casa. A súa nenez lémbraa marabillosa na rúa Vizcaya, na Coruña, onde xogaba ao fútbol cos seus colegas e, se pasaba un coche, protestábanlle.
Seu pai, castelán e traballador incansable, decidiu emigrar a Galicia porque «as esquerdas e dereitas naquelas terras estaban moi mal mesturadas». Xa no norte coñeceu unha muller nada nunha aldea de Cambre á que viu un día na rúa dos Olmos e da que non se separou desde entón. «Casáronse a auga e o aceite –define o fillo a seus pais–. Ela obediente, sempre que fixese o que lle daba a gana; mentres que el impoñía todo o que a súa muller deixáballe». A vida de Ama, como lle chamaba súa nai cando quería que subise merendar, estivo marcada polas mulleres: tivo dúas irmás, tres fillas e logo viñeron «os fillos das miñas fillas e aí teño tres pícaras e un neno». Aos 16 anos, De Castro xa comezou a axudarlle no almacén a seu pai, que tiña unha licenza en exclusiva dunha importante marca de embutidos de Salamanca. A este empresario non lle gusta recoñecer que estudaba e á vez traballaba naquel almacén facendo espazo, o que o obrigaba a mover centos de caixas. Relata o día que seu pai lle deu un billete de mil pesetas «porque un home sempre ten que levar diñeiro no peto polo que poida suceder. Advertiume que non o gastase, e que me ía a pedir que llo ensinase, e se non o tiña, debía darlle explicacións. Nunca o gastei».
Amador de Castro estudou primeiro no Instituto Masculino e logo na Escola de Comercio. Non o facía mal. Tivo a habilidade de aprobar sen demasiado esforzo. Quería terminar (fixo por libre prácticamente toda a carreira de Económicas), e un profesor propúxolle o traballo de corrixir en asignaturas de contabilidad e matemáticas financeiras. Aceptou. Empezaba ás 7 da mañá no almacén, seguía sobre as 9 impartindo clases e, despois de comer, marchaba á facultade aínda que antes paraba no bar Estadio, onde había preparada unha partida de tute. Gañou algunha aposta de café, copa e puro. Pola noite, ao rematar, ía á Academia Juan Flórez, onde me pagaban unha cantidade desusada por alta» dar clase de matemáticas. Entre os seus alumnos, inspectores de Traballo como o alcalde Francisco Vázquez e Carlos Domenech.
De Castro non esquece a un catedrático ao que lle tivo moito respecto. Fillo de bedel, dunha valía incrible. «Chegaba a clase –relata– e preguntábanos que queriamos que nos explicase. Todos calados. Levantábase e marchaba, e así día tras día. Pensei que non iamos acabar a carreira xamais; entón propuxen que cada un de nós preparase un tema e fixésemoslle unha pregunta. O primeiro fun eu, por delegación dos meus compañeiros. O profesor chegou, fixo a pregunta de sempre e eu levantei a man. Deunos unha lección magistral. Collín fama entón de querer aproveitar o tempo». É certo.
Da universidade a unha empresa onde estivo un mes levando as contas. Deixou este traballo porque «o fillo do xefe queríase impoñer e non sabía nin sumar».
Chegou a Astano en 1973 como xefe de contabilidad da compañía da que un ano antes fíxose cargo o INI. Dous anos despois, a Amador de Castro chámano da corporación industrial do Banco do Noroeste e polo novo traballo ofrécenlle máis do triplo do salario que gañaba desde facía catro meses en Astano. Tardou cinco segundos en dicir que «si» e incorporouse a Mafriesa, onde constatou unha importante falta de profesionalidade. Pero en decembro de 1976, os responsables do INI pedíronlle que volvese a Astano, e esta vez ofrecéronlle o posto de subdirector financeiro. Involucrouse durante dous anos, ata que comezou a súa aventura con Amancio Ortega. Alguén lle dixo que un «tal Amancio» quería falar con el porque lle ía a propoñer unha oferta de traballo no textil. Amador de Castro entendeu que o tal Amancio era o famoso xogador de fútbol ao que coñecía do barrio (Amancio Amaro Varela) e ía disposto a dicirlle con todo respecto que non aceptaba o emprego porque descoñecía o sector. Chegou a unha tenda á beira do cine Paris, na rúa Real, e alí atopouse ao que hoxe é o primeiro accionista de Inditex, compañía que naquel momento estaba iniciando a súa andadura. Empezaron a falar ás tres da tarde e déronlles as dúas da madrugada. Aceptou a súa proposta. «Ortega é un encantador de serpes que ten claras as cousas tan elementais… Nos enzarzamos nunha conversación de horas». Díxolle que si, pero ben é verdade que o soldo era «un pouquiño máis alto». Aí comezaron a manter unha relación profesional e persoal.
Un día alguén lle deu o chivatazo a Ortega: Astano segue detrás de Amador. O impulsor de Zara non dubidou en ir á casa do empregado, chamar ao timbre e invitalo tomar un café: «Dime, canto queres?». Non puido convencelo porque De Castro tiña a oferta de ser director financeiro do astaleiro, desde onde o promoverían á dirección xeral. Explicoulle que era a súa oportunidade para negociar coas grandes petroleiras do mundo e que lle resultaba imposible non aceptar ese agasallo que lle facía a vida aos seus 32 anos. Ortega entendeuno.
Catro anos logo daquela primeira conversación (corría xa 1984), Amador de Castro presentou a súa renuncia irrevocable en Astano e renunciou á indemnización. A reconversión industrial deseñada por Carlos Solchaga quería acabar co astaleiro. Ao saír pola porta negouse a utilizar o coche de empresa. O chofer colleu o seu 127 e acompañouno á casa. Ao chegar, pediu que non lle pasasen chamadas. Pero…
–Don Amador, chámanlle
–Quen é?
–Di que se chama Amancio.
–Pero home, xa te decataches? Cando volves comigo?
A súa seguinte misión pasou por dirixir o plan de viabilidad de Spantax, unha compañía aérea pertencente a Patrimonio do Estado, e de aí a organizar o seu propio negocio. Hoxe segue nel.
Texto en castelán en La Voz de Galicia